WAT HEB JE NODIG OM JE DOELSTELLINGEN TE BEREIKEN?

© 1996-2021 Ton Muller AllWell.nl


Heb je de achtergronden al gelezen?


Deze doelstellingen waren:
1: Effectiever kennis vergaren 2: Zelfmanagement faciliteren 3: Kernzaken van kennis 4: Grenzen van kennis 5: Hoe win je tijd?

Om die te willen bereiken kun je je aan verschillende voorbeelden uit de geschiedenis optrekken.
Jammer genoeg leefden die mensen in een ander tijdperk. Twaalf jaar is tegenwoordig al een verschil tussen een AT286 20 Mhz en een Pentium IV van 2,8 Ghz. De techniek draait dus in die tussentijd 140 maal zo snel. Je dient dus bepaalde cases naar de tijd waarin je leeft te kunnen overzetten.
Gelukkig gaat andere menselijke vooruitgang in het denken niet zo snel.
Pas in de laatste helft van de vorige eeuw is men in de sociologie zover gekomen dat ze het collectieve geluk van mensen kunnen meten. Maar het blijft met andere menselijke verhoudingen in de wereld nog steeds aanrommelen zoals ze dat al millioenen jaren gedaan hebben.

Ambities geven je wel de drijfveren achter je denkwijze, je gedragingen en je uiteindelijke beslissingen om bepaalde zaken wel of niet te (laten) doen.
- Als je huisarts wilt worden dan is dat in de meeste gevallen het eindstation. Slechts enkele huisartsen zijn directeur van een grote organisatie of parlementslid geworden.
- Als je net als Leonardo da Vinci een allrounder wilt zijn dan wordt het van je vereist dat je wel moet bedenken dat sindsdien de kennis inmiddels triljoenen keren zo veel is geworden, als je ervan uitgaat dat er een verdubbeling plaats vindt in 7 jaar en dat het de eerste drie honderd jaar, niet zo'n vaart had genomen.
Het gaat er dus om dat je ziet dat wat je wilt bereiken geplaatst moet worden in een omgeving die snel verandert en dat je je met essentiële zaken bezig moet houden totdat je zegt dat je specialist wilt worden.
Het omgekeerde is straks lastiger, ook binnen je vakgebied is het veld zo groot dat het niet meer tot in de details te behappen is. Om dan nog een algemeen directeur te kunnen worden dien je van te voren de ambities al voor te hebben.





Methoden
Dat er methoden zijn om sneller en effectiever te begrijpen is met zekerheid te stellen. Die methoden, technieken en hulpmiddelen die voor een bepaalde persoon zoals jij optimaal functioneren verzamel ik hier en een ieder die ze gebruiken kan, kan er zijn voordeel mee doen. Een methode is een speciale manier van denken en handelen om een beter overzicht te krijgen, een oplossing sneller te vinden of iets sneller gedaan te krijgen.
- Een methode om het ambtenaren apparaat binnen een ministerie wakker te schudden kan een parlementaire enquête zijn, soms ook een paar leerlingenacties in Den Haag

Ook de benodigde attituden en gedragingen reken ik er ook toe.
Binnen een methode kunnen verschillende technieken gebruikt worden, bijvoorbeeld onthoud-, brainstorm- en structureer-technieken. Verschillende modellen kunnen complexe zaken eenvoudiger voorstellen, wat tot betere begripsvorming leidt. Na het begrijpen dient er meestal geëvalueerd, beslist en ook gehandeld te worden anders is het slechts een oefening op het droge.

- Methoden om de benodigde zelfkennis op te doen vindt je bij de paragraaf over je persoonlijkheid.
- Een methode om sneller een bepaalde situatie binnen een organisatie in kaart te brengen is de Matrixmethode (R) van Peter Camp (95) , hierbij wordt binnen een matrix van 3 bij 3 , met in totaal 9 vakjes, de situatie binnen een organisatie voorgesteld als de kruising van Beleid, Structuur en Mensen op de ene zijde en Techniek, Politiek en Cultuur op de andere zijde. Dit resulteert dus in negen vakjes:

(BT)=Doelstelling, (ST)=Taakverdeling, (MT)=Deskundigheid
(BP)=Beleidsvaststellers, (SP)=Participatie, (MP)=Autonomie,
(BC)=Sfeer, (SC)=Samenwerking, (MC)=Houding.

Door binnen een organisatie te bekijken welke zaken een rol spelen kan snel een kruisvak met het betreffende gebied gevonden en nader bekeken worden.
Als je goed kijkt zie je hier ook wat van Ned Herrmann in terug.
- Een verfijningsmethode om een bedrijfsproces effectief te verbeteren is de P8-methode van F-ectief
Hierbij worden via verschillende criteria 8 referentiepunten binnen het bedrijfsproces gemeten op hun effectiviteit en verder verbeterd.
Bij de workshoptermenlijst van de website van ALL WELL Thinkware vind je ook de P8-methode van F-ektief
- Een snelle structureer methode om van idee tot een plan of rapport te komen is MAXMIND (TM), een methode waarbij direct gebruik gemaakt wordt van het computerprogramma MAXTHINK (C) om ideeën te genereren en te structureren. Momenteel worden cursussen gegeven aan organisaties of aan individuele personen ook via Internet.

- Een met succestoegepaste methode om af te slanken is de nu bekende Montignac(R) methode. Daar de basisprincipes berusten op een gezonde combinatie van koolhydraten is de methode op zich niet te patenteren. De merknaam Montignac wel. Ik zelf volg een andere methode de Crea-Slank (TM) methode of wel creatief-slank-blijven methode, gebaseerd op gezonde voeding en voldoende beweging. Bij de sportbeoefening zijn mijn opponenten soms veertig jaar jonger. En het zijn dan wel twens en geen tieners

- Onze paarse regering hanteert soms de kaasschaafmethode om bv. op defensie te bezuinigen, of het zonder problemen zal gaan dient maar afgewacht te worden. Als je met je kaasschaaf van boven begint en je ondoet een groep militairen zodoende van hun helmen, zul je waarschijnlijk de mensen aan te veel gevaar bloot stellen.
Van onderen beginnen is ook moeilijk om ze zonder schoenen het veld in te sturen
- In de medische wetenschappen wordt het aderlaten als methode weer in ere hersteld: als je bloed met ijzer verzadigd is tap je een deel ervan af. Het nieuw aangemaakte bloed bevat veel minder ijzer bestanddelen.
En sinds ik coach was geweest bij een groep patiënten die een heup operatie hadden ondergaan en van nabij had meegemaakt hoe zij revalideerden, weet ik nu ook dat de medici ook aan bloedrecycling doen bij een operatie, na het bloed wel eerst schoon gefilterd te hebben.
- Een methode die altijd werkt wil ik je hierbij niet onthouden. Het is de GBV-methode de "Gezond Boeren Verstand" methode. Het komt erop neer dat je voor iedere situatie nuchter ertegen aan moet kijken en dan de beslissing nemen om iets te doen. In sommige situaties is het soms moeilijk om nuchter te blijven. Vooral tijdens Carnaval
Het blijkt dus dat de methoden persoonsgebonden zijn.
Als je weet wie je bent, kun je de voor jou meest effectieve methode uitkiezen om iets snelller gedaan te krijgen.

Een Succesvol Kennisvergarings Methode is de zogenaamd PVAW-methode waarbij je je geleerde kennis steeds aanscherpt.

Een methode die in de techniek de laatste decennia uit Rusland naar het Westen is komen overwaaien is de TRIZ-methode.
Voor technici en logisch denkenden is deze methode zeer goed te gebruiken.

Als je bovendien dit binnen het integrale beeld van de Vijf Disciplines van Peter Senge kunt plaatsen, kom je waarschijnlijk relatief snel tot een oplossing.




Technieken (2)
Om de analogie dat je sneller kunt denken, dus met oplossingen kunt komen, met een aanverwante techniek te illustreren, zal ik hier de doehetzelf techniek als voorbeeld nemen. Met de juiste gereedschappen binnen deze techniek kun je een doehetzelf klus immers ook sneller klaren.

- In West Europa neemt het doehetzelven, om bekende redenen, een steeds grotere plaats in. Als basisgereedschap had je hamer, beitel en nijptang nodig. Daarna kwam een zaag en een boormachine aan te pas.
Afhankelijk of je het leuk vond of een paar duizend euro per jaar wilde besparen, kocht je steeds meer gereedschappen die je wat tijd en geld konden besparen.
Je kunt ze soms beter huren als je ze slechts korte tijd nodig hebt zoals bv. een electro-pneumatische breekhamer.
Een andere mogelijkheid is dat je met een ander (buurman, vriend of familielid) afspreekt welke gereedschappen de ander koopt.
Je kunt zelfs zover gaan dat je als verjaardagscadeau je (vrienden, buren of familie) datgene cadeau doet wat je straks wilt gaan lenen!
Soms krijg je er zelf handigheid in ( vaardigheid !) en kun je er meer mee doen dan een gemiddelde collega. Je kunt dan bijna ieder karwei in en rondom het huis aan. De basisprincipes dien je natuurlijk wel te weten of via de leveranciers te weten trachten te komen. Zij (weder-)verkopen niet alleen de gereedschappen maar de daarbij behorende (theoretische) kennis in de vorm van informatie over hoe je bijvoorbeeld een vijver kunt aanleggen, een badkamer kunt betegelen of de waterleiding kunt verleggen.
Het is vereist dat je vaardigheden zelf opdoet en door te oefenen baar je kunst. Dat merk je als je bijvoorbeeld je derde badkamer gedaan hebt of je vijfde keuken hebt afgemaakt.
Als je het in verenigingsverband wilt gaan doen omdat er behalve de hoofdactiviteit ook nog veel nevenactiviteiten moeten worden gedaan dan kun je het beste eerst inventariseren wie van de clubleden waarin wat kan betekenen. Vervolgens maak je er een regel van dat degenen die hoger op willen komen, hun steentje hebben bijgedragen voor de vereniging. Het kan varieren van materialen repareren tot het (helpen) bouwen van een hangar voor de club.

Zo zal het in de naaste toekomst ook met andere zaken gaan. Mensen krijgen steeds meer vrijheden en mogen meer zelfstandig beslissen. Sommigen noemen het "empowerment."
Je kunt je beter daarop instellen en voor je leven de nodige gereedschappen zien te vergaren. Om in bepaalde gevallen beter en sneller te kunnen handelen dien je dus te weten welke gereedschappen en hulpmiddelen beschikbaar zijn en welke je moet hanteren. Niet alleen logisch redeneren (met je linker hersenbovenhelft denken) kan een oplossing zijn maar soms juist sociaal denken (maatschappelijk gericht) gebruikmakende van je emotionele kwaliteiten. Of creatief denken (met je rechter hersenbovenhelft) of door ordenend te denken (met je gevoel voor orde en netheid).
Wanneer je deze gereedschappen in huis moet halen is voor iedereen anders. Mensen die veel denkarbeid moeten doen en voor veel zaken verantwoordelijkheid moeten dragen en bovendien in het maatschappelijke leven de toon moeten aangeven zullen vroegtijdig het nut inzien van bepaalde gereedschappen en de daarbij behorende technieken.
Zie ook technieken (1)




Modellen
Indien een voorbeeld te complex wordt om direct erover te kunnen discussieren zal van modellen gebruik gemaakt worden. Dit zijn vereenvoudigde voorstellingen van zaken.

Een definitie die Gene Bellinger erover geeft is als volgt: een model is een vereenvoudigde voorstelling van een systeem in een bepaald punt van ruimte of tijd met de bedoeling meer begrip te kweken over het werkelijke systeem.
Of nog korter: een simplificatie van de realiteit om te verduidelijken.

- Een voorbeeld: het denkmodel volgens Robin Groeneveld. Die geeft aan dat ons denken in drie lagen gebeurt. Bij bewustzijn denken wij zowel met onze linker als met onze rechter hersenhelft. De linkerzijde voor de logica en de rechterzijde voor gevoelsmatige en overkoepelende denkmanieren. Verder is in dit denkmodel de tweede laag de intuitie en de derde laag het talent. Met dit denkmodel zijn verschijnselen als stress en trauma's aannemelijk te verklaren.
- Een tweede voorbeeld op verzoek, is bijvoorbeeld een kleimodel van een autocarosserie; economisch te maken, toch op ware grootte en in een windtunnel te testen op de luchtweerstand.
- Een ander voorbeeld die wij allen goed kennen is het zogenaamde Poldermodel. Het is de huidige methode van aanpak die het paarse kabinet heeft geïntroduceerd om de welvaart in ons land te brengen door eerst prioriteiten aan de economie te stellen. Door op vrijwel alle fronten compromissen te sluiten en de export te bevorderen heeft dit land met dit model in Europa hoge ogen gescoord. De uitdaging begint pas als alle andere Europese lidstaten dit model ook gaan overnemen!
En het blijkt dus dat na bijna acht jaar paars de meerderheid van de bevolking in dit land er plotseling genoeg ervan heeft. Het paarse product werd dus goed verkocht en werd in het begin goed geconsumeerd. Maar als (bijna) iedereen van de welvaart heeft geproeft komen andere zorgen voor de dag. Dit is ook met andere producten zo.




Hulpmiddelen
Hiermede bedoel ik de hulpmiddelen die ons bij het denken/voelen, leren en handelen kunnen ondersteunen zoals theorieën, regels, talen, tests, simulaties, analogieën, metaforen, formules, software, tekeningen, schetsen, diagrammen, schema's, afbeeldingen, artikelen, boeken, geschriften, compendia, encyclopedieën, verzamelwerken, bibliotheken, multimedia databanken, computers, internet, gerichte informatie systemen en andere nuttige gereedschappen.

Wij hebben ons denken immers altijd met gereedschappen cq. een instrumentarium weten te ondersteunen.
Eigenlijk waren onze voorouders van zo'n 100.000 jaar geleden reeds met denken bezig. Zij zagen in dat een stenen vuistbijl een nuttig gereedschap was om het werk van hun handen en tanden te verlichten.
En sinds wij de Bonobo's en Chimpansees beter hebben bestudeerd is men binnen het vakgebied evolutionaire psychologie van mening dat het al veel eerder geweest moet zijn dat de mens hulpmiddelen gebruikte. Waarschijnlijk reeds miljoenen jaren eerder.

De eerste gereedschapsmakers werden toen aan de hand van hun gevonden gereedschappen bekend.
Bij het vastleggen van hun gedachten gebruikten zij daarna verschillende hulpmiddelen om het voor de toekomst vast te leggen. Sinds de eerste grottekeningen zo'n 30.000 jaar geleden door mensen aangebracht werden, gebruikte men 20.000 jaar later hamer en beitel om de boodschappen in steen te vereeuwigen. Daarna gebruikte men kleitabletten, kopereren platen, papyrusrollen en weer later perkament. Door de uitvinding van het boekdrukken werden woord en schrift sneller vermenigvuldigd. Nu gaat alles electronisch over Internet, zelfs Bill Gates, Wolters-Kluwer en Elsevier zien dat nu in.
En na de Sociale Netwerken Revolutie in 2011 weten de leiders van verschillende Afrikaanse en Arabische landen wel hoe snel bepaalde inzichten door de lucht zich kunnen verplaatsen.

De natuur heeft ons bij onze geboorte reeds een even goed electro chemisch geheugen meegegeven, ons brein. Het goed leren omgaan met dit apparaat kan een mensenleven lang duren.
Het vastleggen van ons denken en voor anderen bereikbaar maken kan heden ten dage via verschillende media en kanalen. Met een Pentium IV van 2 Ghz PC en een 6 Ms snelle harde schijf is het bladeren door duizenden pagina's tekst en afbeeldingen een kwestie van seconden geworden. Multimedia systemen zijn aan de orde van de dag. Informatie is in overvloed verkrijgbaar, je dient je dus te leren indekken tegen te grote hoeveelheden informatie, anders word je erdoor bedolven. Dit kun je doen door lees-strategieën en - tactieken toe te passen.

Via allerlei communicatiemedia , zowel openbare als private, kun je nu zowel eenwegverkeer als tweewegverkeer bedrijven.
Het laatste is bijvoorbeeld nodig om additionele informatie c.q. uitleg aan de informatiebron beheerder te vragen.
- Bijvoorbeeld als je je belastingformulier niet goed kunt interpreteren vraag je aan de belastingdienst meer duidelijkheid daarover.



Meten
Voordat je een situatie kunt beoordelen moet je het eigenlijk kunnen vergelijken met iets dat je al weet. Wanneer het eenvoudige concrete zaken zijn heb je de kennis erover meestal door vallen en opstaan reeds eigen gemaakt of de betekenis ervan reeds opgezocht als je het nog niet wist.
Zo vond je volwassenen toen je kind was grote mensen en toen je later naar die dikke boom terugging was die helemaal niet meer zo dik. Je beoordeelt de zaken vanuit je eigen perspectief. Met andere woorden je perceptie of kijk op de situatie zal anders zijn dan van anderen en meestal is het ook tijdsafhankelijk.
- Als progressieve jongeling kijk je anders tegen bepaalde gesettelden aan dan wanneer je zelf gesettled bent.
In de exacte wetenschappen kun je het uitdrukken van de grootheden waarin je het gemeten object wilt aangeven in de meeste gevallen volgens een ISO norm aangeven. De lengte eenheid in meters, de tijdseenheid in seconden, de massa eenheid in kg enz. enz..... In de minder exacte wetenschappen zoals in de geneeskunde is het al lastiger. Hoe gezond ben je, wat zijn de normen? Hoeveel pijn lijd je en volgens welke methode meet je het?

Zelfs voor organisaties heeft men tegenwoordig een meetmethode of de organisatie (bedrijf of instelling) volgens bepaalde geijkte normen, zoals de ISO-norm 9002, werkt. Zodat men kan weten (meten is immers weten) wat voor vlees je in de kuip hebt.

In de nog minder exacte wetenschappen zoals sociologie en beeldende kunst en andere kunstuitingen is het helemaal lastig. Hoe meet je geluk of de fraaiheid van een kunststuk. Wat klinkt mooier in je oren: een sonate van Beethoven of een topper van het laatste songfestival?
Het meten op het terrein van de exacte wetenschappen gaat dus inderdaad exacter dan in de minder exacte kennisdomeinen. We kunnen dus stellen dat het communiceren op het terrein van de minder exacte wetenschappen met andere meetmethoden dient te worden gedaan. Je probeert dan overeenstemming te bereiken of de ander ook zo erover denkt of voelt en probeert dat door meer verfijning erin te brengen uit te diepen.
Anders dan in de politiek, waar immers iedere stem van de massa geldt, is in bepaalde kunstwetenschappen degenen die het kunnen begrijpen de bevoorrechte groep om er ook van te kunnen profiteren.
- Het heeft weinig zin over een bepaalde opera van Verdi uitbundig te zijn als de aangesprokene niet van zingen of kunst houdt.
- Ook heeft het geen zin om het getal Pi tot honderd decimalen achter de komma uit te rekenen als de ander slechts wil weten hoeveel tegels hij nodig heeft voor de bodem van zijn ronde zwembad.



Perceptie
Je kijk op de zaak, object of de manier waarop je naar het voorwerp kijkt wordt je perceptie genoemd. Dit is voor iedereen anders. Dit komt omdat iedereen uniek is; een andere bril op heeft waardoor hij kijkt en bovendien een andere ervaring achter de rug heeft. Het is dus niet exact hetzelfde voor de één als voor de ander.
- De één vindt een Ferrari een mooie sportauto, de ander zweert het bij een Lamborghini.
- De één kookt op aardgas de ander electrisch nog een ander heeft alleen kamelenmest
- Als je het nog niet wist dat de aarde rond is denkt je op het eerste gezicht dat hij plat was.
- Meer dan negentig procent van de Amerikanen in de V.S. zien hun levenswijze als "je van het". Slechts een kleine groep is daar fel op tegen en willen de anderen vernietigen.



Observeren
Degenen die bepaalde zaken of situaties hebben moeten volgen hebben in feite de situatie geobserveerd. Als je zelf niet aan het proces meedoet maar slechts vanaf de zijlijn toekijkt dan observeer je.
Je kijkt dan hoe de anderen bezig zijn en hoe het proces zich voltrekt. Toch kan het observeren, wanneer het niet op een objectieve, kritische wijze gebeurt toch misleidend zijn.
-Van 1959 tot 1989 gedurende de koude oorlog tussen oost en west was alles wat het westen deed slecht in de oostelijke media. Maar ook vele zaken die eigenlijk wel goed waren in het oosten werd door de westerse pers ook negatief beoordeeld.
- Door de besten uit het team te observeren kun je veel kennis opsteken hoe zij met succes naar de top geklommen zijn.
Maar als je meent dat te veel ellebogenwerk, over lijken gaan of met stroop smeren niet bij je stijl past moet je het niet doen



Nauwkeurigheid
Het nauwkeurig weergeven van bepaalde grootheden is in de exacte wetenschappen niet alleen mogelijk maar soms zelfs noodzakelijk.
- Als je met de moderne telescopen bepaalde meteoren op je af ziet komen moet je er meestal er nog bij vermelden of je geraakt zal worden en zo ja wanneer. En hoe je dit gevaar eventueel af kan wenden om niet ten onder te gaan als de vroegere dinosaurussen.
(Maar de laatste hypothesen gaan ervan uit dat de vulkanen de boosdoeners waren!)
Indien de aantallen te veel en de meetgegevens niet nauwkeurig genoeg zijn kan men de hulp inroepen van statistische methoden.
- Hoe nauwkeurig je kunt voorspellen dat iemand een bepaalde leeftijd zal halen kun je alleen via statistische methoden uitzoeken.



Statistiek
Voor het geval dat de verdeling van de getallen in de populatie normaal is kun je laten zien dat de aantallen zich als een klokvorm zullen gedragen met het gemiddelde in het midden met de meeste aantallen.
Je kunt nog verschillende gebieden onderscheiden. Het gebied dat binnen de standaardafwijkingen ligt ( 68.3 %). De mediaan, dat is de waarde waar 50% er onder ligt. En het gebied tussen gemiddelde en plus en minus 2 x de standaard afwijking (95.4 %). Als laatste het gebied tussen gemiddelde en plus en minus 3 x de standaardafwijking ( 99.7 %)

Als je weet dat het bijna om een normale verdeling gaat dan kun je de standaardafwijking, spreiding of standaarddeviatie berekenen.
Deze is de wortel van het verschil van de waarden van het gemiddelde gedeeld door het totale aantal waarnemingen. De variantie is de standaardafwijking in het kwadraat.

Bij bepaalde reeële of discrete verdelingen met bepaalde gewichtsklassen kunnen we de klassen onderscheiden, de dichtheidsfunctie en de verdelingsfunctie.
Een voorbeeld:
De klassen zijn : x1=0, x2=1, x3=2, x4=3, x4=3, x5=4, x6=5
De dichtheidsfunctie f(xi)=0, 3, 1, 0, 4, 2, 0
De verdelingsfunctie F(xi)=0, 3, 4, 4, 8, 1, 1
De verwachting van X= gemiddelde=1x3+2x1+4x4+5x2=31
De variantie van X = 1x3+4x1+16x4+25x2-31x31=840



Beoordelen
Meestal is het beoordelen van de verzamelde informatie een fase in het beslissingsproces. Na de implementatie wordt het herbeoordelen ook wel evalueren genoemd. Volgens sommigen zoals Edward de Bono, is evalueren geen kunst als je maar alle informatie over het probleem verzameld hebt. Vaak doet zich echter de situatie voor dat je snel moet handelen om uit de problemen te komen.
- Bijvoorbeeld als je een spookrijder op je af ziet komen.
Echt veel tijd om je te bezinnen heb je dan niet.
- De economische crisis in Rusland was een gevolg van de politieke instabiliteit.
Veel tijd om de klus te klaren had Yeltsin niet meer toen hij aftrad, hij had meerdere beoordelingsfouten gemaakt, zijn opvolger Putin mag het werk afmaken.



Beslissen
Beslissen doe je als je er met jezelf of binnen de groep met je groepsleden het erover eens bent dat je die specifieke oplossing moet kiezen tussen de onnoemelijk vele mogelijkheden. Sommige beslissingen zijn niet verdragend anderen wel. De zwaarte van de beslissing dient bij het afwegingsproces meegenomen te worden.
Als je binnen een organisatiestructuur zelf de beslisser bent kun je het onderzoek, de analyse en de evaluatie aan anderen uitbesteden. Je dient wel ervoor te zorgen dat je goed geïnformeerd blijft.
- De vraag aan een zesjarige wat hij later wil worden kan zijn hele leven beïnvloeden. Wordt hij/zij brandweerman, verpleegkundige, timmerman, burgemeester, schrijver, taalkundige, artiest, programmeur of hartchirurg? Dit hangt sterk af van de persoonlijkheid van de zesjarige en/of van zijn/haar omgeving waarin hij/zij opgroeit. Natuurlijk ook of hij/zij de talenten bezit en juiste omgevingsfactoren aantreft om zich verder in die richting te ontwikkelen.
Dat je tegenwoordig je van de modernste denk-, leer- en beslissing ondersteunings-hulpmiddelen bedient spreekt haast vanzelf.
- Beslissen of je mee gaat naar een filmvoorstelling kan sneller genomen worden dan het wel of niet laten doorgaan van de Betuwe-lijn (met of zonder Noord-tak).
- Soms wordt de komst van een bevriend staatshoofd gebruikt om een wetswijziging snel erdoor te krijgen, men maakt dan gebruik van creatieve- en emotionele factoren.
- Paars twee, onze regering, mag op grond van de bekende rapporten in het jaar van hun aantreden beslissen hoe de uitbreiding van onze internationale luchthaven mag geschieden. Wordt het een rationele of een emotionele beslissing? Of misschien een creatief-socio-geordende-economische beslissing?



Handelen
Na de beslissing volgt het handelen zoals bij projectmatige handelingen. Hiervoor dien je zowel mentaal als materieel alles reeds voorbereid te hebben.
- Indien je bijvoorbeeld weet dat je de kanaaltunnel gaat graven dan is het vereist dat je zowel de geldschieters, de regeringen , de technici als het publiek positief beïnvloedt om de meeste kans van slagen te hebben. Dat het budgettair meestal flink uit de hand loopt kun je uit de geschiedenis reeds voorspellen.
- Een tweede voorbeeld: als je weet dat je werktuigkundig ingenieur wilt worden dan weet je ook dat je de nodige eigenschappen en mogelijkheden in je dient te hebben. Je dient daarna alle handelingen te verrichten om je diploma te halen. Daarna zoek je een baan.
Als je bij de grote bedrijven solliciteert zullen ze je eerst testen voordat ze je definitief aannemen. Een paar jaar iemand in huis halen kost een organisatie al gauw een paar ton in de eerste paar jaren. Zij zullen een goede werknemer goed moeten begeleiden. Het achteraf via een outplacement bureau herplaatsen van een werknemer kost ook tienduizenden euro's.
Het handelen vereist een soort planmatige samenwerking van kennis, ervaring en practische uitvoering.
Routinematige zaken kun je het beste afhandelen door de kleine zaken als eerste af te handelen zodat je de tijd over hebt om je aandacht aan de grotere of nieuwe zaken te besteden. Je aandacht wordt dan er niet door afgeleid.
- Nadat Jan zijn post had doorgenomen, zijn medewerkers had geïnstrueerd en wat telefoontjes had gepleegd had hij nog een halve dag over om het moeilijke vraagstuk te bestuderen.

Er zijn situaties die ook snel handelen vereisen waarbij je niet de tijd krijgt om alles van te voren netjes te bedenken wat je moet beslissen wat je moet doen. Zoals bv. als er een grote overstroming in het gebied heerst dat zes generaties lang niet heeft plaatsgevonden. Er moet dus snel beslist en snel gehandeld worden om erger te voorkomen met de middelen die aanwezig zijn.


Tests
Met tests bedoel ik hier de hulpmiddelen om uit te vissen hoe je eigenschappen als individueel persoon zijn. Niet alleen je aanleg, talenten en fysieke eigenschappen zijn belangrijk maar ook je geestelijke en persoonlijkheidsstructuur-eigenschappen.
Iemand die van nature nieuwsgierig is zal meestal meer te weten komen dan zijn collega die dat niet is. Naast IQ tests en verschillende andere persoonlijkheidstests kun je ook personen onderverdelen in zogenaamde aardstypen (arche-types). MacWhinney geeft een eenvoudige voorstelling van vier verschillende typen mensen. In grote lijnen klopt het ook wel, zie persoonlijkheid een paar paragrafen hierna.
De denkstijl van ieder persoon wordt door Ned Herrmann ook met een vier kwadranten model voorgesteld. Dit model ligt dichter bij de fysieke situatie van ons menselijk denken. Hij heeft de fysieke werking van ons denken d.m.v. verschillende methoden w.o. PET Scans onderzocht. Met zijn model is tot nu toe meer dan een miljoen mensen geanalyseerd en via andere methoden technisch-wetenschappelijk gevalideerd. In het vervolg zal meer over deze methode worden verteld
Een andere indeling naar 9 verschillende typen wordt via een afbeeldingen voorkeurstest door Zang (97) ook weergegeven. Zowel hijzelf als ik hebben de tests geëvalueerd op proefpersonen die wij kennen.
Zie ook deze Psychotests site



Simulaties (2)
Naast modellen kunnen gesimuleerde situaties een beter overzicht bieden ten aanzien van de benodigde acties, van personen en organisaties. Dit is nodig om bij echte complexe (nood-)situaties de juiste beslissingen en handelingen te kunnen verrichten. Het komt nog steeds voor dat bij echte penibele situaties of ongelukken de verkeerde beslissingen worden genomen. Een simulatieoefening vooraf kan mensenlevens redden!

Een definitie van Gene Bellinger over een simulatie is als volgt: een simulatie is de manipulatie van een model in een zodanige vorm dat het tijd of ruimte bespaart, zodat men de interacties kan beoordelen die men anders niet waarneemt vanwege hun gescheiden optreden in tijd en ruimte.
Zie ook: Simulaties 1




Software
Software is het programma dat op computers hetgeen moet doen dat de gebruiker of de programmeur ervoor bedoeld heeft. Het kan een eenvoudig verwerkingsprogramma zijn of een interactief programma dat op je aanwijzingen (muisklikken) reageert of ingewikkelde die je aanwijzingen eerst nog nakijken of je het wel goed bedoeld. Anders kun je iets te snel kwijt raken als je niet oppast. De aansturing naar de software kan momenteel reeds via je hersengolven plaats vinden als je maar de goede sensoren en het goede programma gebruikt. Ook via je stem kun je sommige programma's aansturen. De laatste mogelijkheden zijn het WAP-pen, via draadloze communicatie tussen je zak-computer-telefoon en een willekeurige computer. Het vergt wel van de gebruiker een goede beheersing van de verschillende mogelijkheden en een verstandige manier van commando's geven, anders kunnen er (nog) fouten optreden.
In het begin van het computertijdperk, zo in de jaren vijftig en zestig van de 20e eeuw waren het meestal technische programma's die gemaakt werden om de computer zelf op gang te krijgen, de zogenaamde besturingssystemen.
Later kwamen natuurlijk de rekenprogramma's en de verwerkingsprogramma's aan de beurt. Van dataverwerkers werden het informatieverwerkers. Nu zijn de termen Datawarehousing, Datamining en ERP nog in de mode.
Ook middleware is een term voor programmatuur die relevante informatie uit de databanken van een organisatie kan samenvoegen tot kwalitatief betere informatie
Ze kunnen steeds meer de realiteit nabootsen, het heet dan Virtual Reality. In het extreme geval kan men zoals in Startrek holografische realiteit "nabootsen."
In bepaalde kennisdomeinen kan men expertsystemen en algemenere kennissystemen aantreffen.Tot zelfs zelflerende neurale netwerken.
De tegenwoordig veel voorkomende virusprogramma's of gewoon virussen en wormen kunnen door hun tegenhangers, de virusscanners en firewalls worden bestreden. Vooral op de kabelverbindingen zijn deze zaken veel voorkomende feiten.
Deze site gedraagt zich eigenlijk als een neuraal netwerk. In samenwerking met de auteur en de lezers, want doordat er gelezen wordt en er commentaar op komt wordt het door de auteur steeds veranderd zodat het na versie 1.74 reeds de 74ste versie is die je kunt lezen.
Met "fuzzy logic" ofwel vage logica kunnen tegenwoordig veel gebruiksapparaten zodanig geprogrammeerd worden dat ze aan de meest voorkomende eisen kunnen voldoen.
Bij groepsprocessen maakt men gebruik van Decision Support Systems en Conference Support Software in feite een soort van Spreadsheet en Locale E-mail programma's.
Tegenwoordig worden "intelligente" programma's ook wel agents genoemd, zoals programma's die je binnenkomende post netjes op de juiste plek bij de gebruikers afleveren.
Ook wizards of gebruikersassistenten of -begeleiders van programma's kunnen je tegenwoordig op weg helpen als je een programma niet direct begrepen hebt.
Het is ook mogelijk om je gedachten niet op een lei, whiteboard of stuk papier op te schrijven. Je kunt ze ook in een computer met een platte-tekstverwerker, een geavanceerde tekstverwerker, een DTP pakket of een brainstormprogramma direct neerzetten. Dit scheelt heel veel tijd en/of werk.
Hoewel de woorden in een taal waarschijnlijk reeds meer dan 90 % van de totale communicatie tot stand kan brengen heb je in bepaalde vakgebieden ook beelden nodig. Tegenwoordig zijn het behalve schema's, tekeningen en diagrammen, ook bewegende beelden of animaties mogelijk. Dit resulteert in een heleboel CAD-, Clipart- en Video-montage software pakketten.
Als het destructief testen van complexe situaties te kostbaar zal worden, zoals in een oorlog, maakt men gebruik van Simulatie Programma's, Flight Simulator kent bijna iedereen.
Tegenwoordig zijn er ook Intranetten naast het algemene Internet aanwezig. Het eerste is voor een beperkte groep bedoeld.
Vroeger had men methoden om stukken tekst uit andere programma's naar andere computers te zenden dat heette toen SGML wat later op internet evolueerde naar HTML met een hulptaal erbij Java.
Nu is er een verdere evolutie aan de gang om via het internet delen die in andere programma's zitten zoals, tekst, plaatjes, geluid en gegevens via een nieuwe taal te doen XML.
Het vergaren van informatie en het beschikbaar stellen van de toegangen tot die informatie geschiedt door softbots dit zijn software robots die alle websites over de hele wereld afstropen en ergens in een zoekmachine als verwijzingsadres voor belangstellenden vrijgeven.
Het vergaren van nieuws van een bepaald soort dus kennis in een bepald gebied heet tegenwoordig RSS of wel Really Simple Syndication en de hulpprogramma's die het voor je doen heten RSS-feeders.
Nieuw is weer de shopbot, een programma die de beste producten tegen de beste prijzen via het internet voor je opzoekt. Want alles is straks via het web te koop.
Het Internet is er voor iedereen die er toegang toe heeft.
Als je creatief bent kun je met Internet heel veel dingen doen die te maken hebben met gegevens, informatie en kennisoverdracht.
Je kunt er ook een hybride van maken, een Int-ER/RA-net voor jezelf, op het Internet. Je hoeft dan geen notebook of papier meer mee te nemen.
Bij het brainstormen zijn er outliners, idee-processoren en idee-generatoren.
In deze verzameling zal niet te diep gegraven worden, dit laten we aan de specialisten over. Hier en daar zal wel de bekende softwarepakketten op het gebied van ideeprocessing, kennisnetwerken en knowledgebased systems worden genoemd en zonodig beschreven.
In de naaste toekomst zullen multi-media systemen gemeengoed worden, zowel voor kantoor als bij ons thuis.
Een grapje over Besturingssystemen vind je hier.



Denksoftware
Hiermee bedoel ik de specifieke software die gebruikt wordt om het denken te ondersteunen.
Het laag niveau denken zoals onthouden en toepassen van bewerkingen , wordt met computers uitgevoerd door het toepassen van tekstbewerkers, spreadsheets, projectplanningsprogramma's en databaseprogramma's.
Het hoogniveau denken kan ondesteund worden met outliners, structureerprogramma's, brainstormprogramma's, syntheseringsprogramma's, visualiseringsprogramma's of randomizingprogramma's.



Symbolen en afbeeldingen
Figuren en afbeeldingen geven een bepaald soort informatie aan ons door waar wij op reageren. Het kunnen eenvoudige tekens zijn zoals een icoon voor homepage, herentoilet of zelfs ingwikkelde zijn zoals een lopende man met een grote hoed op. Deze symbolen kunnen zwartwitplaatjes en eenvoudige iconen zijn tot bewegende animaties in kleur. Het kan voor sommigen net datgene zijn wat de aandacht trekt of er door bewogen raakt, zoals een Nachtwacht. Op Internet wordt nu steeds meer van plaatjes gebruik gemaakt. In de reclamewereld worden plaatjes die de meeste trefkans hebben als aandachtstrekkers gebruikt. Waar het noodzakelijk is zal hier ook van afbeeldingen gebruikt worden gemaakt om situaties te verduidelijken. In wezen is het latijnse alfabet ook een manier van gegevensoverdracht door middel van tekens. De lettertypen die men tegenwoordig kiest bij het uitprinten van een brief op een laserprinter zijn de symbolen die men het gemakkelijkst herkent , dus leest.
Een speciale manier van denken het zogenaamde beelddenken maakt ook gebruik van beelden de zogenaamde denkbeelden, hierover later meer. Zie schetsen



Persoonlijkheid
Dat de gereedschappen en hulpmiddelen door verschillende personen anders beoordeeld worden komt omdat ieder mens anders is. Kijk maar zelf om je heen. Dat je niet met iedereen direct kunt opschieten komt omdat je realiteit van deze wereld anders is dan die van je medemens. Dit geldt ook voor ministers van dezelfde partij.
Het is belangrijk voorjezelf en voor anderen dat je weet hoe jezelf bent en hoe je tegen deze wereld aankijkt. Dus zelfkennis.
Hoe je persoonlijkheid eruit ziet en wat je verdere positieve en negatieve eigenschappen zijn kun je tegenwoordig zelf via verschillende psychotests te weten komen. Er zijn er die gebaseerd zijn op je IQ ( je rationele intelligentie ) sommige op je EQ (je Emotionele Intelligentie) en anderen die andere eigenschappen van je en van je karakter kunnen meten.
- Een eenvoudige voorstelling van je persoonlijkheid kun je zelf in een Psychotest van Will McWhinney uitzoeken.
- Een analoge methode van Ned Herrmann is meer aangepast aan de menselijke hersenfuncties en behalve voor individuen ook op groepen toepasbaar. Teun van Aken( 97) heeft een onderzoek in Nederland verricht naar het voorkomen van de daarin genoemde voorkeuren onder de Nederlandse organisaties.
Als uitkomst valt o.a. te concluderen dat de mensen bij de leiding in het bedrijfsleven nog veel te rationeel bezig zijn. Onder de uitvoerenden is meer emotie te bespeuren maar het grootste deel van de mensen is niet innovatief bezig.
Meer over de Ned Herrmann methode kun je in het volgende stuk lezen.
- Een andere methode om achter je karaktereigenschappen of die van je (potentiele) partner te komen is via de grafologie methode. Een voorbeeld van een testuitslag volgens Wittlich kun je hier bekijken.
- De gevolgen van bepaalde karaktereigenschappen van bepaalde markante personen die nu bekend zijn geworden kun je nu uit wetenschappelijke biografieën lezen zoals die over koningin Wilhelmina, Churchill of Piet Vroon.
- Nog een andere methode om je gedrag beter te kunnen beoordelen is die volgens het oeroude Enneagram: een mythische negenhoek die op verschillende gebieden kan worden toegepast, dus ook op je persoonstypering. Als je deze methode op jezelf en je omgeving toepast kun je snel inzicht krijgen over je eigen gedrag onder gewone omstandigheden en in gespannen situaties. Ook hoe anderen van een ander type op je gedrag reageren. Sommige consultants volgen deze methode en volgens hen is dit een van de betere methoden om het gedrag van groepen van mensen in een bepaalde omgeving te verklaren.
Ikzelf kan me met deze methode van persoonstypering verenigen. Zie het Enneagram

Een methode die in dit land nu veel gebruikt wordt om mensen op hun geschiktheid voor een bepaalde baan te onderzoeken is de Big Five methode die hier kort zal worden besproken.

- Er zijn nu meer methoden op Internet bereikbaar om jezelf via een persoonlijkheidstest jezelf als persoonstype te onderzoeken. Door veel bedrijfskundigen, counselors en docenten wordt de persoonstype als een belangrijke factor bij de persoonsontwikkeling ( voor studie, beroep en het maatschappelijk functioneren) aangegeven. Volg ook deze vewijzing naar de WWW Psychotests Site



Omstandigheden
Niet alleen je persoonstypering en de omgeving bepalen je gedrag op een bepaald moment, maar ook de omstandigheden kunnen ertoe leiden dat je andere dingen doet dan onder normale omstandigheden.
- Onder extreme omstandigheden zoals in de barre hongerwinter van 1944 was het zoeken naar voedsel een prioriteitszaak om te overleven. Onder normale omstandigheden was het gevondene meestal geen voedsel voor mensen.
Soms zijn er verzachtende omstandigheden waardoor iemand op dat moment niet meer goed kan nadenken.
- Een crime passionel betekent dat de misdaad onder emotionele omstandigheden gepleegd is.
Onder extreme omstandigheden zoals dat bij expedities wel eens gebeurt raken mensen hun verstand kwijt en gaan dan verkeerde beslissingen nemen.
- Er was een persoon bij die tocht omgekomen doordat men vergeten was vooraf en na de tocht de koppen te tellen.

Wat is er nog meer nodig? | Denkprocessen | Inhoud | Terug naar homepage| Homepage + zijframe