INLEIDING IN DENKPROCESSEN

© 1996-2021 Ton Muller AllWell.nl




Achtergronden | Doelstellingen | Thinkware




Denkprocessen

Hiermee bedoel ik in eerste instantie de uiteindelijke empirische processen die ons doeltreffender bij het vergaren van kennis kunnen helpen ondersteunen.
De meer theoretische en fysiologische mechanismen zal ik later op deze site plaatsen.
Ook bedoel ik met denkprocessen datgene dat door ons verstand (hersenschors) en/of onze intuïtie (limbisch systeem) bepaald wordt en niet door ons autonoom zenuwstelsel (hersenstam en kleine hersenen) wordt verzorgd zoals spijsvertering, hartritme of transpiratie.
Dat het soms nog een mix kan zijn kun je reeds concluderen als je je mentale "gevoel" laat meespreken.

Zoals ik eerder bij denken 1 reeds vermelde, is denken wat je weet inzetten om wat je nog niet weet te kunnen begrijpen. Dit houdt in dat weten inhoudt dat je de informatie en de toepassing van die informatie moet kunnen onthouden weer kunnen reproduceren en op de originele wijze of juist op een innovatieve wijze kunt toepassen.

Volgens Neil Larson kun je manieren van denken in twee niveaus van denken onderscheiden: laag niveau- en hoogniveau denken. Sommigen noemen deze manieren van denken lagere orde en hogere orde van denken. Deze behoren allebei merendeels tot het cognitief of verstandelijk denken of zoals men dat tegenwoordig kan aantonen met de linker- en rechter- bovenhersenhelft denken.
Tot de eerste categorie (laag niveau denken) behoren het begrijpen, onthouden en toepassen. Tot de tweede categorie van denken (hoog niveau) behoren het: analyserend, conceptueel, evaluerend, structureel, vragend, associërend en contextvrij- denken.

Een volgende indeling, die door Ned Herrmann als "Whole brain thinking " is bestempeld, is ook mogelijk: Verstandelijk denken , met je hersenschors denken tegenover Instinctief denken met je limbisch hersenstelsel denken
Ook is het volgens hem mogelijk om met je linkerhersenhelft te denken realistisch en feitengericht denken of met je rechterhersenhelft te denken Idealistisch en intuitief denken

Ook nog een indeling naar : Divergerend denken en Convergerend denken. Tot de eerste van deze laatste groep van twee behoort het Brainstormen

Ik heb opgemerkt dat er mensen zijn die met "oogkleppen op denken ", een tunnelvisie hebben en dat er juist ook mensen zijn die "holistisch denken" , zeer ruim denkend zijn. Soms moet je het ene doen en soms het andere.
Uit het eerste kun je reeds concluderen dat het gezichtsvermogen bij mensen heel belangrijk is. Dat stamt reeds uit de oertijd dat je daarmee je informatie in je hoofd moest verwerken. Hoe eerder je kunt onderscheiden of je met een prooi of met een gevaarlijk roofdier te maken hebt hoe meer levenskansen je dan krijgt. Je moet wel altijd blijven rennen! Pas later hebben mensen ontdekt dat ze ook de boer konden spelen, je blijft je wel bewegen maar de kansen zijn groter dat je wat te eten krijgt.
Uit die periode stamt waarschijnlijk ook de stammenstrijd en oorlogen om een beter stukje land om te bezitten.
Helaas zijn wij mensen nog steeds in die periode blijven steken!

Maar de tijden blijven veranderen. Ten tijde van de industriële revolutie zo rond 1825 moest in de VS 90 procent van de bevolking nog voor boer spelen. Nu is het ongeveer 1%. Maar ja nu heb je ook meer dan 100 beroepen dus als je tot een beroepsgroep van 1 % behoort is dat toch een grote groep. In 2008 heb ik in de Wikipedia geteld dat er 1172 beroepen mogelijk zijn.
Je kunt je natuurlijk afvragen welke beroepsgroep anno 2008 de grootste is.

Niet iedereen denkt op dezelfde manier, volgens Ned Herrmann zijn er vier hoofddenkstijlen te herkennen: de rationele stijl, de creatieve stijl, de emotionele stijl en de geordende stijl. De eerste twee denkstijlen zijn de verstandelijke stijlen de volgende twee de instinctieve denkstijlen. Met wetenschappelijk gevalideerde methoden komt hij tot de conclusie dat het verstandelijk denken met links (rationeel) of met rechts (creatief, holistisch) gedaan wordt. Meestal hebben wij een voorkeur voor twee of drie denkstijlen.
Deze denkvoorkeuren geven slechts aan welke denkstijlen wij meestal gebruiken. Het geeft niet aan hoe vaardig of bedreven wij in bepaalde zaken zijn. Het geeft ook de invloed van de omgeving niet weer en evenmin worden de andere karaktereigenschappen van ons erbij betrokken. Zie ook effectiever denken 1 en effectiever denken 2


Toepassen
Het implementeren of toepassen van wat je bedacht hebt behoort na de beslissing bij het handelen. Je voert als het ware het programma of het plan uit. Hiervoor dien je nog begrepen te hebben waar dit toe zal leiden. Het toepassen stoelt op voorgaande kennis van zaken.
- Als je begrepen hebt dat yoga goed voor je is en je beslist dat je zo'n cursus gaat volgen dan handel je ernaar en ben je binnen een paar weken aan het toepassen van yoga.
- Als je leest dat Montignaccen goed voor je is, voor je hart en bloedvaten en dat bovendien ook je portemonnee daar geen bezwaar tegen heeft; dan kun je met die methode goed afvallen. Heb je daar wel bedenkingen tegen dan kun je vele alternatieve methoden toepassen. Je dient natuurlijk eerst wel begrepen te hebben waar het om gaat voor je het toepast.
Soms word je gevraagd om een bepaalde functie te vervullen: chef van een bepaalde afdeling of bestuurslid van een bepaalde vereniging.
Als het koud op je dak komt vraag dan om wat meer bedenktijd zodat je een betere start- of onderhandelingspositie kunt verkrijgen voordat je je beslissing neemt.
- Als je besloten hebt om die bepaalde functie te vervullen betekent het ook dat je alle consequenties ervan ook daadwerkelijk hebt overwogen zodat het alleen maar toepassen is van wat je ervan hebt voorgesteld.
Het weten van bepaalde informatie of expliciete kennis is niet genoeg, om het doel te bereiken dien je het ook daadwerkelijk goed te kunnen toepassen!
- Als je weet dat je een te hoog LDL cholesterolgehalte hebt van bv. 9 mmol/l, je bent ook al te dik, maar je blijft maar eten en je weinig bewegen dan weet je ook dat je een verhoogd hart of herseninfarct risico loopt.
Het is mij opgevallen dat veel mensen, ik durf te zeggen dat bijna iedereen het toepassen van wat ze weten toch erg lastig vinden.
- Als je te veel eet word je dik maar als je al dik bent kun je het steeds weer meer eten toch niet laten.
- Als je weet dat je een redelijke status bereikt hebt kun je soms moeilijk ophouden om nog meer status te zoeken.


Communiceren 1
Communicatie tussen mens en machine (technische communicatie) of tussen mensen onderling (sociale communicatie) is nodig om zaken te kunnen bijsturen of betere begripsvorming voor elkaar te hebben. Je kunt ook verbaal of non-verbaal met elkaar communiceren
Menselijke communicatie kun je in het algemeen beter realiseren als je je communicatiepartner behandelt zoals hij/zij behandeld wil worden. M.a.w. je moet trachten in hun schoenen te gaan staan. Dan zie je wat en hoe hij/zij het wil horen. Voordat je communiceert behoor je je te concentreren hoe je de boodschap moet overbrengen. Anders is het vaak vergeefse moeite om het te proberen.
- Het goed kunnen communiceren tussen mensen onderling is blijkbaar moeilijk, getuige het feit van de statistieken over de huidige percentages echtscheidingen
- Ook is het in een multiculturele samenleving moeilijker om met elkaar goed te communiceren. Je dient eerst elkaars referentiekaders , normen en waarden grenzen goed te leren kennen voordat je over elkaar oordeelt.
- Het blijkt dat zelfs onze regering na mei 2002 moeilijkheden heeft om binnen een nieuwe partij goed met elkaar te communiceren.
Wat van de burgers van dit land verwacht wordt wordt door hen niet met het goede voorbeeld getoond.

In dit land staat men bekend om de nuchtere kijk die men heeft; niet voor niets heeft men de afkorting NL gekozen, afkorting van Nuchter Land; het is onvermijdelijk dat men dus inziet dat het wel enige tijd zal duren voordat nieuwkomers zich hier aan de situatie hebben aangepast.
Het communiceren tussen mens en machine gebeurt via je ogen en handen:
Als je met een tekstverwerker bezig bent en je typt iets fout dan kun je door te kijken wat er op het scherm staat concluderen dat je een fout hebt gemaakt of dat er iets niet goed is met het toetsenbord of met het programma.

- Als je iets bestelt bij je leverancier en hij stuurt wat anders op dan kun je verwijzen naar je schriftelijke bestelling dat het niet zo was.
- Het is beter rond de tafel met elkaar te communiceren en te onderhandelen dan naar de wapens te grijpen zoals dat bij vijandelijkheden als interimoplossing wordt geaccepteerd. Indien de onderhandelingen met succes kunnen worden afgesloten kan de vrede worden ondertekend.
Wij hebben tegenwoordig de mogelijkheden om snel met elkaar te communiceren, over de hele wereld.
- Toen mijn zoon en zijn partner met vakantie aan de westkust van de V.S. waren in 1998, konden zij toch via e-mail met ons communiceren. Met een GSM telefoon lukte het af en toe ook wel. Een eeuw geleden zou het bericht naar de andere kant van de wereld meer dan een maand geduurd hebben.
Volgens Gerben Wierda kun je communicatie, een vorm van informatie-overdracht, als volgt onderverdelen:
- Point to point; een zender en een niet anonieme ontvanger, brief, telefoon, e-mail.
- Multicast; een zender en potentieel meerdere niet anonieme ontvangers, krantenabonnement, e-maillijst
- Broadcast; een zender en meerdere anonieme ontvangers, TV, Radio, vrije bladen, Usenet, WWW
- Narrowcast: een zender en beperkt aantal abonnees via een Intranet
Voor menselijke communicatie zie ook communiceren 2
De draadloze verbinding tussen apparaten onderling zal in de naaste toekomst het communiceren tussen apparaten (robots of computers) onderling steeds meer mogelijk maken. Je dient ze van te voren natuurlijk wel slim geprogrammeerd te hebben.
- Je kunt b.v. in je master controller (je computer) ingeprogrammeerd hebben dat als je 5 km van huis bent als je tussen vijf en zes uur 's avonds van je werk naar huis gaat dat je eten dan klaar gemaakt wordt en dat je het dan kant en klaar kunt opeten als je thuis komt, het geldt ook voor je partner als die ook onderweg naar huis is. Zo kun je van alles en nog wat verzinnen om je leven nog te veraangenamen. Het wordt wel verder van je vereist dat je de juiste hoeveelheid beweging blijft uitoefenen op straffe van een paar jaar minder lang leven!


Toetsen
Zoals bij het communiceren reeds was gezegd, bestaat het goed handelen ook controleren of de resultaten ook overeenstemmen met het van te voren opgestelde plan.
- In het geval van de bestelling (zie communiceren hiervoor) ging het niet goed.
Binnen organisaties zijn managers verantwoordelijk voor het controleren of de zaken volgens plan verlopen. Zij zijn de beheerders van de gang van zaken. De directeuren geven de richting aan en zijn eindverantwoordelijk.


Onthouden
Zie ook : Denkprocessen
Onthouden is het terug kunnen halen van gegevens of informatie die je via je korte termijn geheugen in je lange termijn geheugen hebt bewaard. Het is handig als je het weer snel moet gebruiken. Soms hoef je het alleen voor kortere tijd te onthouden, zoals bij kaartspelen, memory, enz.
Er zijn technieken om het onthouden te bevorderen zoals Mindmappen van Tony Buzan en Photo Reading van Paul Scheele. Het scheelt je enorm veel tijd als je veel (belangrijke zaken) goed kunt onthouden en juist kan reproduceren. Voor bepaalde beroepen is het onthouden van veel gegevens nog steeds een voordeel zoals bij beroepen waar veel gegevens zonder administratie gebruikt worden: kelners, toneelspelers, studerenden, marktkraamverkopers.
In het dagelijkse leven wordt het van je vereist dat je steeds meer zaken dient te onthouden: telefoonnummers, pinpasnummers, wachtwoorden, toegangscodes, bankrekeningnummers, sofinummers, BTW nrs, KVK nummers, klantnummers, enz., enz

Het is ook niet altijd mogelijk om je agenda, je memoriser, je planbord of je computer mee onder de douche te nemen terwijl je na het douchen toch wil weten naar welk adres je voor de volgende vergadering naar toe moet reizen.

Waar laat je het allemaal? Bepaalde pinpasnummers en wachtwoorden natuurlijk niet in je agenda of notitieboek. Ook niet in je notebook of organiser als je het niet eerst versleuteld (gecodeerd hebt). Maar dan moet je de code van de versleuteling ook wel kunnen onthouden!

Trucjes, vooral bedoeld voor mensen die moeite hebben om hun belangrijke nummers te onthouden zal ik hier in de naaste toekomst ook plaatsen. Deze trucjes om beter te onthouden zijn handig en helpen je om sneller noodzakelijke informatie bij de hand te hebben.

Wat je niet direct uit het hoofd hoeft te onthouden kun je in een agenda, adresboek, notitieboek, een vel papier, dagboek, memoblok, organiser, kaartenbakprogramma, tekstverwerker, spreadsheet, scanapparaat, denkprogramma of zelfs op internet stoppen.
Je moet wel blijven onthouden waar je het hebt bewaard: in welke la van welk bureau, in welke jas, in welk huis, in welke auto, in welke tas, welke computer, welk netwerk of zelfs bij welke provider, in welke versie van een bepaald programma het is gesaved.

En het saven moet je wel goed doen, dus veilig tegen brand, diefstal, waterschade, terrorisme of computervirussen.

Als je het zover gebracht hebt dat je het grotendeels door anderen kunt laten doen, moet je wel onthouden welke persoon je het hebt laten doen: je secretaris, je adjudant, je tweede man, je minister van buitenlandse zaken of iemand anders.

Tegenwoordig (2002) kun je bij het ANWB een datakluis huren. Al je belangrijke gegevens zoals paspoortnummer, pinpasnummer, lidnummer enz. enz. kun je bij hen achterlaten. Als je in het buitenland of hier beroofd wordt of je portefeuille kwijt raakt is een telefoontje voldoende om de passen te blokkeren en kun je snel een ander identiteitsbewijs krijgen.


Herinneren
Herinneren is iets uit het lange termijn geheugen boven water halen om het weer tot je bewustzijn te brengen zodat je er wat mee kunt doen.
- Doordat het gebeurde zo ingrijpend op mijn netvlies inwerkte kon ik de beelden van die ramp van vijftig jaar geleden als de dag van vandaag me nog blijven herinneren.
- Vanwege de ezelsbruggetjes die de docent er aan koppelde kon hij de moeilijke formule toch nog gemakkelijk herinneren, ook al had hij in geen jaren meer het vak uitgeoefend.
Sommigen onder ons hebben voor bepaalde zaken een "fotografisch geheugen", bijvoorbeeld om cijferreeksen of plaatjes uit boeken te onthouden. Of om gezichten te onthouden. Maar soms zijn wij slecht in het onthouden van namen die bij die gezichten horen. Tegenwoordig is het mogelijk om direct bij je persoonlijke database op je computer behalve NAW gegevens ook nog een foto van de persoon in kwestie eraan te koppelen zodat je je beter kunt voorstellen wie bij de NAW gegevens thuishoort.
Hoe meer relaties je kunt aangeven met het onderwerp, hoe eenvoudiger het zal zijn om het onderwerp je voor de geest te halen. Dit is de grote truc om heel veel dingen je nog te kunnen herinneren. De andere truc is natuurlijk om zodanige relaties te kiezen die je gemakelijk als ezelsbruggetjes blijft herkennen. De miljarden neuronen van je grijze massa hebben een capaciteit om combinaties vast te leggen waar je in deze tijd van terabytes harde schijven toch nog met bewondering naar blijft kijken hoe de evolutie het toch voor elkaar heeft gekregen om ons zo te vormen.
Hoe komt het dat niet tegenstaande het feit dat een deel van je neuronen vervangen worden en een deel gewoon afsterft je bepaalde zaken uit het verleden kunt blijven onthouden en je dat weer voor de geest kunt halen?
Mijn verklaring hiervoor is dat als je de herinnering ophaalt er weer een nieuw spoor wordt gevormd waarlangs je je informatie kunt laten 'stromen'. Als je het steeds weer herhaalt wordt het spoor steeds dikker! Aangezien er nog steeds geen limiet is om verschillende sporen en combinaties van sporen te maken is het dus steeds mogelijk om iets nieuws te leren. Als je het wilt natuurlijk!


Schema's
Om een structuur je beter te kunnen voorstellen en ook om het beter aan anderen te kunnen verklaren is een schema of diagram nodig, een visualisatie van hoe de onderlinge verbanden zich voordoen. Een hiërarchische structuur kan worden voorgesteld door een boom-diagram of een visgraat-diagram (Ishigawa-diagram). Een meer algemene driedimensionale presentatie van verbanden die zaken met elkaar te maken hebben is een driedimensionaal netwerk-diagram. Hiermede kan men een WWW netwerk visualiseren.
- Om de verschillen tussen hoog- en laag-niveau denken te verduidelijken is het volgende schema te bekijken


Mind-maps
Een Mind-map is een visualisatiemethode om bepaalde begrippen die met elkaar verband houden beter te kunnen overzien en ook te onthouden. Tony Buzan is de uitvinder van deze methode. Het volgt de principes die we met onze hersencellen ook al doen. Als de ene weg (naar Rome) geblokkeerd is neem je een andere.
Zie ook Denkprocessen


Tabellen
Met tabellen kun je ook een aardig overzicht krijgen van bepaalde gegevens. Je ziet in matrixvorm datgene wat in rijen en kolommen bij elkaar hoort.
Met spreadsheets zoals Lotus 123 of Excel kun je gemakkelijk tabellen maken en waarden die volgens een formule kunnen worden berekend automatisch genereren. De tegenwoordige tekstverwerkers kunnen ook tabellen weergeven zoals bv. met Word.


Schetsen
Een schets is een ruwe tekening of afbeelding van het onderwerp wat voor jezelf of voor anderen wat meer houvast geeft. Uit een promotieonderzoek van Remco v.d. Lugt blijkt dat groepen van mensen bij het brainstormen op het terrein van industriële produkten intenser op bepaalde ideeën van anderen voortborduren als dit gepaard gaat met een schets. De kwaliteit van de schets bepaalt ook mede de acceptatie door de groep.
- In de techniek wordt het schetsen gebruikt voorafgaande aan de uiteindelijke officiële tekeningen.


Lijsten
Lijsten zijn in feite onder elkaar geplaatste willekeurige gegevens, je ziet dan sneller welk gegeven na het eerste of tweede komt. Je kunt ze willekeurig, alfabetisch, chronologisch of volgens een van te voren bepaalde volgorde zetten.
- Je hebt shortlists om de voornaamste punten op een rij te zetten.
- De eerste oplevering van een door een aannemer gebouwd huis omvat een lijst met meestal meer dan twintig gebreken.


Diagrammen
Een diagram is een gestructureerde, meestal symmetrisch geordende symbolische tekening van een situatie.
Je hebt een volumediagram voor je longcapaciteit, een luchtdruk-volume diagram voor een verbrandingsmotor, een driedimensionaal XYZ diagram bij tijdsafhankelijke processen enz.
Je hebt cirkeldiagrammen, taartdiagrammen, vierhoeksdiagrammen, veelhoeksdiagrammen enz, zie ook: denkvoorkeuren


Plannen
Het plannen en voorbereiden van een bepaalde klus beoogt het werk te vergemakkelijken en meer informatie aan belanghebbenden te geven om hun werk beter te doen. Door aan te geven wat er gedaan dient te worden en wanneer kan zelfs met de Critische Pad Methode stilstandtijden van mensen of machines worden voorkomen. Vooral in de industrie of bij omvangrijke expedities is de planning en het daadwerkelijk voorbereiden van de job een tijdrovende en dus dure aangelegenheid.
Plannen is meer op papier (of computer) beschouwen wat er gedaan dient te worden. Voorbereiden is dan ook zorgen dat het karwei gestart kan worden. Met eenvoudige voorbeelden zal het nut van het plannen hier verduidelijkt worden:
- Stel dat je een lekkende dakgoot van je huis wilt repareren. Je planned in dat het in de zomer dient te gebeuren want met Gietgoot, een reparatiemiddel op polyester basis is het vereist dat de temperatuur minstens 15 graden Celcius is. Je moet dan inplannen dat je op een zaterdag als het mooi weer is dat kunt gaan doen. Je zorgt dan dat de hoge ladder niet uitgeleend is en dat je de nodige spatels en kwasten in huis hebt. Nadat je alles voor die zaterdag hebt ingeplanned moeten de Weergoden je natuurlijk nog gunstig gezind zijn. Anders kun je het voor een gunstiger tijdstip opnieuw plannen.
- Een ander voorbeeld is bijvoorbeeld als je per ballon over de Mount Everest wilt vliegen. Alle benodigde spullen somt je op, de plek waar de start zal moeten plaatsvinden, de verschillende taken die de teamleden moeten uitvoeren. Wie verzorgt de financiering. Welk jaargetijde is de meest gunstige. Wie verzorgt de PR. Pas als de planning OK is volgt het voorbereiden van de "lift-off".
- Als je van plan bent ondernemer te worden dan maak je een "businessplan" van de business.
- Als je " de olie-bollenbakker" van Nederland wilt zijn dan dien je in te plannen dat je gedurende de laatste week van het jaar het superdruk zult krijgen en als je denkt dat je het in de laatste twee weken kunt doen dan moet je zeker ook inplannen wat je met de overblijvende vijftig weken kunt gaan doen.


Voorbereiden
Het voorbereiden van een klus of project vereist een planning vooraf zodat de werkzaamheden die moeten worden voorbereid duidelijk zijn.
- Als je van plan was een nieuw tandwiel en ketting overbrenging op je oude tourfiets te installeren in het weekend dan zijn je voorbereidende werkzaamheden: zorgen dat je de benodigde onderdelen en gereedschappen voor winkelsluitingstijd in huis hebt.
Je dient wel te weten of je nog speciale gereedschappen nodig hebt zoals bijvoorbeeld een pulley-trekker.
- Als je een complexe operatie in een modern ziekenhuis gaat uitvoeren dan bereid je het goed voor en bespreek je het in een team van deskundigen hoe de te volgen werkwijze is en welke taken voor welke teamleden zijn weggelegd.
- Als je een belangrijk examen moet doen dan bereid je het van te voren goed voor. Je bestudeert de stof en oefent op examenvraagstukken uit het verleden en vraagt oudere collega's hoe zij het gedaan hebben. Als je alles goed voorbereid hebt dan ligt het dus niet aan jouw voorbereiding als je het toch niet haalt.
- Een voorbereiding op een rijexamen zijn oefeningen op het theorie examen en rijlesoefeningen zodat je alle verkeerssituaties zonder problemen kunt doorkomen.


Calculeren
Het wordt van je vereist dat je natuurlijk (voor)calculeert of je genoeg van het een en ander hebt om de klus te klaren. En bovendien is het handig als je weet of je later voor minder dan je van te voren beraamd hebt het karwei hebt opgelost door het nog eens (na) te calculeren.
- Bij projecten die aannemers op inschrijven wordt er van te voren gecalculeerd.
Dat er soms nog verliezen gemaakt worden komt omdat er nog fouten gemaakt kunnen worden.


Implementeren
Het aanvangen van het karwei heet implementeren. Vaak gaat dit in het begin nog moeizaam vanwege opstart moeilijkheden. Teams die het nog niet goed met elkaar kunnen vinden, procedures die niet goed op elkaar volgen enz. Door het proces achtereenvolgens goed te aanschouwen dus te monitoren en vervolgens te corrigeren kun je het proces beheersen
Zie ook Toepassen


Monitoren
Het monitoren is belangrijk om te zien of alles naar wens gaat. Hiervoor zijn opzichters, inspecteurs en controleurs de mensen die de processen aan een critisch oog onderwerpen. Als het resultaat niet volgens het plan is zal men het product of de dienst moeten corrigeren.
- In de procesindustrie zoals de chemische industrie en tegenwoordig bij de massaproductie van gebruiksgoederen zoals auto's, koelkasten of computers worden veel gegevens via computers aan de bedrijfsleiders doorgegeven. Zij kunnen op deze wijze sneller beslissen.
- Als je merkt dat je relatie met je partner niet naar wens gaat zal het toch tijd worden dat je er wat aan doet voor de bom barst.


Corrigeren
Correctie is nodig indien er fouten opgetreden zijn nog een goed eindproduct te verkrijgen. Indien de kosten om de fout te herstellen hoger is dan het (deel)- product dan kan het beter opnieuw aangemaakt worden. Dit proces verloopt meestal steeds beter zodat er beheersing van het proces sprake is.
- Als je huwelijk dreigt te stranden kun je door correcties aan je gedrag aan te brengen dit misschien nog redden.
- Als je je kinderen verkeerd opgevoed hebt zal de maatschappij het in de toekomst misschien nog moeten corrigeren nadat zij fouten hebben gemaakt.


Beheersen
Na een aanloopperiode volgt een periode van beheersing van het proces. De gestelde doelen worden gehaald of zelfs overtroffen. Alle informatie cq verzamelde kennis zal teruggekoppeld moeten worden naar de betreffende verantwoordelijke personen zodat een verbetering van het proces kan worden bewerkstelligd
- De verantwoordelijke personen binnen organisaties die de verschillende bedrijfsprocessen moeten beheersen heten managers. Dat dit soms te ver doorgevoerd wordt wordt in de volgende anecdote van Sjors Los in het Algemeen Dagblad, verteld.


Terugkoppelen
Het terugkoppelen van informatie over het reilen en zeilen van het bedrijfsproces naar de verantwoordelijke managers leidt tot een snellere verbetering.
Maar ook de individuele medewerkers hebben recht op een terugkoppeling, in de vorm van waardering, reacties, commentaar, suggesties of kritiek.
- Het ging niet goed bij het begin van het project, de mensen waren niet op elkaar ingespeeld, het project liep daardoor flinke vertraging op. Het management riep de groeps leiders bijeen en gaf aanwijzingen wat er verbeterd moest worden. Daarna liep het project op schema.
- Piet voelde zich gevleid dat de baas zijn prestaties beloonde met het uitzenden van hem naar een wedstrijd voor vaklieden. Hij veroverde de eerste prijs.


Voorwaartskoppelen
Als je van te voren kunt overzien dat er door een bepaalde storing een bepaalde afwijking aan je koers wordt teweeggebracht, kun je dit verdisconteren in je stuurgedrag.
- Als je door de radio hoort dat er verderop een flinke zijwaartse wind zal gaan heersen dan kun je je automatische piloot instrueren dat die er rekening mee houdt.
- Als je weet dat het morgen zal gaan sneeuwen en je moet nog over de berg rijden, dan neem je sneeuwkettingen mee.
- Het handelen met voorkennis in effecten is bij de wet verboden.


Verbeteren
Met grote sprongen ga je voorwaarts maar neem de tijd om het proces en de daarmee te produceren producten, goed bij te schaven. Dit is een wijze spreuk van een Japanse wijsgeer die ik hier op zijn plaats acht.
- Sinds het Model T-Ford , dat in 1917 als een topper gold, hebben Ford en alle andere automerken nu wel een beter model te bieden.

- Zelfs Michael Angelo heeft zijn eerste marmeren beeldengroep, waarover hij in zijn jonge jaren 25 jaren over gedaan had op latere leeftijd ook nog herhaald en verbeterd.


Toveren
Met magische krachten iets voor elkaar krijgen.
In vroeger tijden zouden radio-, TV- en GSM-signalen als toverij worden bestempeld.
Als het in de verre toekomst mogelijk zou zijn om op alle voorkomende problemen meteen een kant en klare oplossing ergens vandaan gehaald zou kunnen worden zal dit in onze ogen ook toverij zijn.
Voorlopig moeten wij het nog doen met veel creativiteit, geduld en vlijt.


Concentreren
Als je je volle aandacht op een bepaald onderwerp houdt kun je heel je mentale capaciteit erin leggen om datgene waar je mee bezig bent beter te doen.
- In opperste concentratie volgde hij de bewegingen van zijn prototype radiografisch gestuurde modelboot en wist zo hoe hij het moest besturen.
- Door zich volledig op het moeilijke vak te concentreren wist hij toch voor alle vakken een goed resultaat te behalen.
- Door zich volledig te concentreren op de punt van de schoen van de penalty nemer kon de keeper aanvoelen naar welke hoek de bal heen zal gaan.

Denkprocessen 2| Doelstelling| Verder naar Thinkware| Inhoud| Kernwoorden| Homepage|